ايده بکارگيري قايق‌هاي تندرو به همراه تسليحات سبک و نيمه سنگين، از دل احتياجات جنگ و از ذهن خلاق نيروهاي بومي و با اتکا به توان فني موجود بيرون آمد.

هر چند در آن زمان، قايق‌هاي تندرو فاقد تجهيزات پيشرفته ارتباطي، ناوبري و تسليحات قابل توجه بودند، اما نتيجه مؤثر عملکرد آنها، باعث حفظ اين رده از شناورها و توسعه مدل‌هاي موجود و تلاش براي خريداري، طراحي و ساخت نمونه‌هاي جديد شد و امروز، ترکيبي از شناورهاي تندرو، پهپاد، موشک و ... با گستره متنوعي از تجهيزات در حال پاسداري در آب‌هاي خليج هميشه فارس هستند.

»خليج فارس» مهمترين آبراه انرژي جهان، در واقع محور ارتباط بين اروپا، آفريقا، آسياي جنوبي و جنوب شرقي است و چيزي در حدود 30 درصد نفت جهان از همين منطقه که آن را «مخزن نفت جهان» مي‌نامند تامين مي‌شود.

پس چندان سخت نيست که بفهميم دليل تردد مستمر ناوگان دريايي آمريکا -از ناوهاي هواپيمابر گرفته تا رزم‌ناوها- چيست.

آمريکايي‌ها در سالهاي پايان جنگ ايران و عراق، رسما وارد معرکه شدند و در همين خليج فارس به سکوهاي نفکتي، نفتکش‌ها، کشتي‌هاي تجاري و حتي هواپيماي مسافربري ايران حمله کرده و خسارات فراواني را وارد آوردند.

همان زمان بود که گروهي از رزمندگان نيروي دريايي سپاه به فرماندهي «شهيد نادر مهدوي» حماسه‌اي بزرگ خلق کردند و در مساف مستقيم با شيطان بزرگ در خليج فارس، پس از سرنگوني يک فروند بالگرد پيشرفته آنها، خود نيز به شهادت رسيدند.

برنامه تلويزيوني «ثريا» اخير در قالب مستندي 2 قسمتي با عنوان »رو در رو با شيطان« به موضوع تاريخي رويارويي رزمندگان نيروي دريايي سپاه با ناوگان آمريکا در خليج فارس و نيز توانمندي‌هاي امروز اين نيرو در مقابله با تهديدات آينده –که عمدتا درياپايه- خواهد بود پرداخته است.

ما نيز در در اين گزارش سعي کرديم با استفاده از اظهارات فرماندهان و کارشناسان حوزه نظامي در اين برنامه، مروري اجمالي داشته باشيم به برخي توانمندي‌هاي شناوري و موشکي ندسا در آبهاي جنوب کشور. اگرچه اين را مي‌دانيم که توان رزمي جمهوري اسلامي ايران در حوزه دريايي -اعم از ارتش و سپاه- بسيار بسيار بيش از اين چيزهاست و به قول فرمانده نيروي دريايي سپاه »آمريکايي‌ها از بسياري توانمندي‌هاي ما مطلع نبوده و تنها در روز نبرد است که اين توان به آنها نشان داده خواهد شد.»

در اين گزارش از سخنان دريادار علي فدوي فرمانده نيروي دريايي سپاه، دريادار عليرضا تنگسيري جانشين فرمانده نيروي دريايي، دريادار مجيد زماني‌قلعه مسئول جهاد خودکفايي ندسا، دريادار محمد ناظري فرمانده نيروهاي ويژه دريايي سپاه، حسن عباسي مسئول وقت توسعه رزم نيروي دريايي سپاه و حمزه پارياب خبرنگار و کارشناس حوزه نظامي در مستند «رودررو با شيطان» بهره گرفته شده است.

* جدال «زنبورهاي سرخ» با «غول‌هاي فولادي»

دريادار علي فدوي در خصوص اهميت شناورهاي تندرو در حوزه رزم دريايي مي‌گويد: «شناورهاي تندروي زيادي در دنيا وجود دارد که رکوردددار آنها يک محصول ايتاليايي با سرعت 136 نات (نزديک به 250 کيلومتر بر ساعت) است اما اين مهم نيست، مهم شناورهاي تندروي نظامي است که با سرعت 60 نات، مجهز به انواع تسليحات از جمله موشک؛ راکت، اژدر، توپ و ... باشد.»

پس از نتايج موفق بدست آمده در عمليات کربلاي5 که در آن عراق با همه گونه آمادگي اطلاعاتي، تسليحاتي و لجستيکي حضور داشته و ايران دو هفته قبل از آن عمليات ناموفق کربلاي4 را بدليل ارسال اطلاعات ماهواره اي به دشمن توسط آمريکا پشت سر گذاشته بود، کشورهاي پشتيبان عراق، وارد مرحله جديدي در حمايت هاي خود از صدام شده و به رويايي مستقيم با ايران اقدام کردند.

بيشترين نقش فعال در اين مرحله را آمريکايي‌ها ايفا کردند بطوري که ايجاد مشکلات در مسيرهاي صادرات و واردات دريايي، حمله به کشتي‌هاي ايراني، ورود به آب‌هاي سرزميني ايران، حمله به سکوهاي نفتي، انهدام ناوهاي جوشن و سبلان و از همه بيشرمانه تر، ساقط کردن يک فروند هواپيماي مسافربري ايرباس با 290 نفر انسان بيگناه از آن جمله اقدامات است.

بعد از عمليات کربلاى5 حضور آمريکايى ها بسيار متفاوت تر از قبل شد. در اوايل سال 66، تعداد 85 ناو و شناور آمريکايى در جنگ با ايران عمل مى‌کرد درحاليکه تا پيش از اين سال حدود 10 فروند بود و در اين مقطع حساس مسئوليت به سپاه واگذار شد تا در اين منطقه به اقدامات متقابل و دفاع دست بزند و شکل‌گيرى نيروى دريايى سپاه با حضور آمريکايى‌ها همزمان شد.

در آن زمان قايق هاي تندرو که شايد معروفترين آنها قايق هاي »عاشورا« باشند، تنها به مين‌هاي دريايي، پرتابگرهاي راکت 12 تايي 107 ميليمتري با حداکثر بُرد 8.5 کيلومتر و تيربارهاي 12.7 ميليمتري مجهز بودند و راکت انداز آر.پي.چي و يا موشک‌هاي دوش‌پرتاب سطح به هوا نيز در آنها مشاهده مي‌شد.

قايق عاشورا

البته در آن دوران، براي کاهش خطاي شليک، راکت‌ها از فاصله نزديک به سمت کشتي‌هاي دشمن شليک مي‌شدند.

از اسفند ماه 65 تا پايان جنگ حدود 100 عمليات مقابله به مثل اجرا شد. در ابتدا به ازاي هر 6 کشتي مورد تهاجم ايراني، يک کشتي دشمن مورد تهاجم قرار مي‌گرفت، در سال 66 اين نسبت يک به يک شد و در سال 67 به ازاي هر 2 کشتي ايراني به 3 کشتي دشمن حمله مي‌شد و بدين ترتيب استفاده از قايق‌هاي تندرو به عنوان دکترين عملياتي بسيار کارآمد،‌ مؤثر و کم‌هزينه در نبردهاي دريايي مطرح و تثبيت گرديد.

در واقع قايق‌هاي تندرو به قدري موفق بودند که شکل‌گيري نيروي دريايي سپاه بر اساس آنها صورت گرفت و اين موفقيت همچنين باعث تحول در دکترين‌ حوزه‌هاي مختلف شد.

هرچند قايق‌هاي تندرو در ساير نقاط دنيا مورد استفاده قرار مي‌گيرد ولي آنچه در ايران اتفاق افتاده و توليد علم محسوب مي‌شود، شناورهاي تندرويي است که در شرايط مختلف دريا پايداري داشته و توانايي حمل و بکارگيري انواع سلاح‌ را دارند.

گشت هاي دريايي سپاه در خليج فارس

پس از جنگ تحميلي، تلاش براي به خدمت گرفتن بهترين شناورهاي تندروي دنيا در کنار توسعه بومي آنها و فناوري‌هاي کاربردي نظير سلاح، ادوات ناوبري و مسيريابي و سامانه‌هاي مخابراتي امن آغاز شد و با روندي بي‌توقف و رو به رشد، ادامه يافت.

در زمينه‌هاي تسليحاتي، بکارگيري پايدار کننده‌هاي هيدروليکي و سامانه کنترل آتش، شليک مؤثرتر راکت 107 ميليمتري را از فاصله دورتر و چند کيلومتري (بيشتر از بُرد سامانه هايي مانند فالانکس) ممکن کرده و نصب توپ‌هاي 23 ميليمتري تک لول نيز آتش سنگين‌تري در مقايسه با تيربارهاي 12.7 ميليمتري ايجاد مي‌نمايد.

اما در عصري که در تمام رده‌ها سلاح موشکي يافت مي‌شود، موشک‌هاي کروز کوتاه‌بُرد و ميان‌بُرد دريايي با عملکرد خودکار، نصب شده بر شناورهاي تندروي ايراني، مؤثرترين سلاح آنها هستند که اين قايق‌ها را حتي از بُرد توپ‌هاي کاليبر بالاي ناوهاي دشمن دور نگه مي‌دارند. بعلاوه، سطح مقطع کم اين قايق‌ها و سرعت بالاي آنها ترک سريع محل شليک و عدم فرصت کافي براي پاسخ دشمن را ممکن مي‌سازد.

* رده‌بندي شناورهاي تندرو در 3 دسته «ذوالفقار»، «ذوالجناح» و «تندر«

طراحي و ساخت قايق هاي تندرو اگرچه شايد کار چندان سختي در جهان نباشد و به دفعات شاهد برگزاري مسابقات شناورهاي تندرو در جهان باشيم، اما استفاده از اين شناورها در حوزه رزم دريايي و تجهيز آنها به تسليحات رزمي نظير راکت، اژدر، توپ و موشک و البته توان استفاده از آنها، کار آساني نيست و بايد ايران را در اين زمينه پرچمدار و رکورددار بلامنازع در جهان دانست؛ جايي که حتي آمريکايي‌ها هم براي ورود به آن توان لازم را ندارند.

 

سردار مجيد زماني قلعه (مسئول جهاد خودکفايي ندسا) در اين رابطه مي‌گويد: «اين کار در دنيا نشده است ولي ما تعداد زيادي شناورهاي تندرو ساختيم که بتوانند با سرعت 60 نات در فورس 3 به دريا بروند. موشک و راکت و اژدر شليک کنند واين شليک ها به هدف هم بخورد.»

به گفته حسن عباسي (مسئول وقت توسعه رزمي ندسا) «شناورهاي تندروي نيروي دريايي سپاه در گذشته، در 3 کلاس «ذوالجناح»، «ذوالفقار» و «تندر» طرح‌ريزي شدند که «تندر» سطح بالاي اين کلاسه بندي بود، «ذوالجناح» سطح مياني و «ذوالفقار» سطح پايين.

اين آرايش يک آرايش بومي محسوب مي‌شد که نمونه آن در هيچ نيروي دريايي و يا حتي گارد ساحلي در دنيا با چنين آرايش، تعريف موتور، ابعاد، آب‌خور، نوع سلاح و غيره وجود ندارد.»

اگرچه سرعت قايق هاي تندرو غير نظامي گاها حتي تا 136 نات نيز مي‌رسد، اما اين سرعت در حوزه شناورهاي رزمي تفاوتهاي بسياري دارد.

رزمايش شناورهاي تندروي سپاه در خليج فارس

حمزه پارياب (خبرنگار و کارشناس حوزه نظامي) مي‌گويد: «مرسوم است که سرعت قايق‌هاي نيرهاي مسلح دنيا، چيزي درحدود 30 تا 35 نات است اما سرعت و مزيت سراج 3 برابر اين قايق هاست و توان ايران در اين حوزه خصوصا در زمينه «مواد» به اعتراف خود غربي ها در مرز تکنولوژي روز دنيا قرار دارد. و مشخصا شناور سراج را بايد در اوج اين سرعت و مزيت دانست.»

جايي که به گفته مسئول جهاد خودکفايي ندسا «پشت هر نات سرعت، دنيايي از علم و فناوري هاي پيچيده نهفته است» و به قول فرمانده نيروي دريايي» اگرچه همه دانشگاههاي معتبر ايران -از جمله دانشگاه شريف، علم و صنعت و اميرکبير- حدود 10 سال الست که رد اين زمينه کار مي کنند، اما هنوز ناشناخته هاي بسياري اين باره وجود دارد.»

** در زير با 3 نمونه از اين شناورها آشنا مي‌شويد:

* ذوالفقار؛ شکارچي بي رقيب دريا

»ذوالفقار» به عنوان يک شناور گشت دريايي و بر اساس ايده «تهاجم سريع به کشتي‌هاي دشمن» طراحي شد و براي همين از پيشرفته ترين تجهيزات ناوبري و الکترونيکي برخوردار است.

شناور تندروي ذوالفقار

نصب موشک‌هاي کروز نظير «کوثر» -بر روي نسل قديم ذوالفقار- و «نصر يک»(با برد 35 کيلومتر) -بر روي نسل جديد آن- اين شناور را به شکارچي بي‌رقيب دريا تبديل کرده است.

اين شناور تندرو به عنوان يکي از پرتعدادترين نمونه‌هاي بعد از سال‌هاي دفاع مقدس، با حداقل جرم 13.75 تن، طول 16.3 متر، عرض 3.75 متر، بردي برابر 320 مايل دريايي داشته و 3 سرنشين دارد.

کارآيي مناسب، سرعت بالا،‌ مانور سريع و دريانوردي خوب از ويژگي‌هاي نسل جديد اين شناور بوده و بدنه اين شناور بر اساس استانداردهاي جهاني طراحي و ساخته شده است.

* سراج، سريع‌ترين شناور نظامي در جهان

مدل پابه اين شناور با نام «بليد رانر» در اصل به عنوان يک قايق تندروي مسابقه اي طراحي شده بود و رکوردار سرعت در قايق هاي کلاس وزني خود و سريعترين آنها است و پس اينکه مورد توجه فرماندهان نظامي سپاه قرار گرفته و از فروش رسمي آن به ايران ممانعت به عمل آمد تلاش ها براي خريد آن از مسير غيرمعمول آغاز شد.

در اوائل سال 1388 پس از خريداري از يک کشور اروپايي، اين قايق از طريق يک واسطه در آفريقاي جنوبي به کشتي حامل به مقصد ايران تحويل داده شد. هر چند نيروهاي امنيتي آمريکا دير از اين ماجرا مطلع شدند اما با اطلاع دادن به نيروي دريايي اين کشور، موجبات تعقيب اين کشتي توسط يک ناو جنگي در اقيانوس هند را فراهم کردند.

اين ناو جنگي با حرکت در فاصله نزديک و حتي تا 500 متري، قصد ممانعت از ورود اين کشتي به آب هاي ايران را داشت که با عزيمت يگان اسکورت نيروي دريايي سپاه و رسيدن به فاصله حدود 65 کيلومتري کشتي، مجبور به ترک منطقه شد.

اگرچه تا پيش از اين، بليدرانر در خارج از ايران، تنها در مسابقات قايقراني شرکت مي کرد اما همين شناور بي‌آزار توسط متخصصان صنايع دريايي کشورمان به انواع سامانه هاي رزم دريايي ازجمله راکت اندازهاي دريايي 107 ميليمتري، رادار جستجوي دريايي با بُرد حدود 30 کيلومتر و تيربار 12.7 ميليمتري مجهز شد تا تندروترين قايق نظامي جهان با نام سراج1 با سرعتي در حدود 70 نات (130 کيلومتر بر ساعت) متولد شود.

طراحي کابين در اين شناور -با بدنه فايبرگلاس- به گونه‌اي است که در سرعت بالا و در شرايط طوفاني دريا، تغييرات ارتفاعي ناشي از حرکت بر روي آب تاثيري بر عملکرد سرنشينان آن نخواهد داشت.

»سرعت»، «کارآيي» و «قدرت مانور بالا» از ويژگي هاي اين شناور متناسب با مناطق آب و هواي گرمسيري است.

با توجه به توانمندي بالاي متخصصان صنايع دريايي، بايد منتظر ماند و ديد تندروترين شمارئونظامي جهان چه زمانب ه موشک و اژدر مجهز خواهد شد.

* تُندر، غول 205 تُني موشک‌انداز

شناور «تُندر» که در رده بندي بين المللي، يک قايق موشک انداز (Missle Boat) است که در ايران «ناوچه» ناميده مي‌شود، مجهز به 4 پرتابگر موشک کروز ضدکشتي –ازجمله نور و قادر- در صورت بروز جنگ، ناوهاي دشمن را تا شعاع 300 کيلومتري از هر طرف مورد تهاجم قرار خواهد داد.

شناور موشک‌انداز تُندر

اين شناور موشک انداز، مجهز به 3 موتور 1200 اسب بخاري با 2 جايگاه مخفي براي شليک اژدرهاي 533 م.م، توپ 2 لول 30 ميليمتري با نواخت تير 1000 تا 2000 گلوله در دقيقه، توپ 2 لول 23 م.م با نواخت تير 800 گلوله در دقيقه و يک قبضه تيربار 12.7 م.م در هر سمت با بُرد 1600 متر است که وجود توپها و تيربارها علاوه بر توان مقابله با تهديدات دريايي، قابيلت درگيري با تهديدات هوايي مانند بالگردها، موشک‌هاي کروز و پهپاد را هم فراهم مي‌کند.

وجود سيستم کنترل آتش، دقت هدفگيري آن را به ميزان قابل توجهي بالا برده و رادار جستجوي 30 کيلومتري نيز براي اجراي موثر عمليات ضد زيرسطحي، کمک بزرگي براي شکار سامانه هاي زيردريايي دشمن خواهد کرد.

اگرچه تندر در قياس با ديگر شناورهاي رزمي سپاه مانند ذوالفقار و سراج بزرگتر است اما طراحي بدنه آن طوريست که دشمن در رادار خود، آن را با يک قايق ماهيگيري کوچک اشتباه مي‌گيرد.

اين غول 205 تني با  38.6 طول، 6.8 متر عرض و آب‌خور 2.7 متري، سرعتي در حدود 65 کيلومتر بر ساعت دارد.

* شناور « يامهدي» بمب متحرک دريايي

استفاده از شناورهاي مجهز به سامانه هاي پردازشگر و هوشمند و البته بدون سرنشين، امکان بکارگيري تسليحات راکتي را در مناطق عملياتي، فراهم کرده و از خطرات متوجه نيروهاي انساني در استفاده از سلاح هاي کوتاه‌بُرد به شدت مي‌کاهد.

با همين رويکرد بود که سپاه پاسداران شناور ويژه‌اي را با نام «يامهدي»مجهز به 3 جايگاه پرتاب راکت، با حجم کوچک و بدنه کامپوزيتي و با سطح مقطع راداري کم مي‌شود- بکار گرفت.

اين شناور مي تواند از راه دور -از ساحل و يا از شناور ديگر- هدايت شده و بدون ايجاد خطر براي اپراتور خود، به نزديک ناو دشمن رفته و علاوه بر پرتاب راکت، در واقع به عنوان يک بمب متحرک در دريا آن را مورد اصابت قرار دهد.

شناور «يامهدي» داراي طول 11.9 متر، عرض 3.1 متر، و ارتفاع 1.5 متر با آبخور 65 سانتي متر، جرم 8.5 تُن، 2 موتور 660 اسب بخار، سرعتي در حدود 50 نات (25.69 متر بر ثانيه) دارد.

* باور2؛ آتش‌بازي در دريا و هوا

سپاه پاسداران در حوزه دريايي، علاوه بر استفاده از شناورهاي تندروي سطحي، به سامانه ديگري نيز روي آورد که علاوه بر هملکرد سطحي ميتواند با پرواز در ارتفاع پايين سطح دريا، سرعت و قدرت تهاجمي اين نيرو را در صحنه نبرد افزايش دهد تا به گفته دريادار فدوي با دستيابي سپاه به اين توانمندي، جمهوري اسلامي ايران در کنار روسيه دو کشوري باشند که از اين سامانه هاي پرنده در سازمان رزم خود بهره ببرند.

قايق پرنده باور

»باور2» يک قايق پرنده دوزيست آبي- هوايي متناسب با آب‌هاي خروشان است که مي‌تواند از هر نقطه‌اي پرواز کرده و در هر نقطه‌اي فرود بيايد. اين قايق‌هاي مجهز به دوربين هاي ديد در شب و روز، قابيلت ارسال اطلاعات دريافتي با سرعت بالا به مراکز فرمناندهي را داشته و نسل دو اين قايق‌ها، از توانايي شليک راکت و موشک برخوردار است.

مقاومت کمتر هوا نسبت به آب نيز باعث شده تا سرعت اين پرنده‌ها به 185 کيلومتر بر ساعت برسد.

* دست و پا زدن‌هاي بي حاصل در خليج فارس

دکترين رزم نيروي دريايي سپاه -بويژه در طراحي، توليد و بکارگيري انبوه شناورهاي تندرو- آمريکايي‌ها را مجبور به تغيير استراتژي 200 ساله دريايي خود کرد و حالا ارتش ايالات متحده، 2 موضوع را پيش روي خود دارد: «مقابله با شناورهاي تندرو و بکارگيري شناورهاي مشابه در خليج فارس براي مقابله با شناورهاي سپاه.»

آنها البته در هر دو حوزه وارد شدند اما نتيجه کار آنطور که از شواهد و قرائن پيداست، چندان مطلوب آنها نبوده و مقامات ارتش اين کشور بارها اعتراف کرده اند که «ناوهاي ما نه تنها نمي‌توانند ماموريت هاي محوله خود را در خليج فارس انجام دهند بلکه قادر به مقابله با قايق هاي تندروي سپاه هم نيستند.»

دريادار فدوي فرمانده نيروي دريايي سپاه در همين رابطه گفته است: «در 4، 5 سال اخير آنها (آمريکايي‌ها) تلاش کردند تا بر اساس همين مبنا، شناروهاي تندرو و رزمي خود را به خليج فارس بياورند. اما دو مشکل وجود دارد:

اولا اينها تندرو نيستند -چون سرعتي در حدود 30 تا 35 نات دارند که همين سرعت حتي تا 40 نات را ناوهاي سنگين آنها هم دارند- درحاليکه سرعت شناورهاي ما در حدود 60 نات است و براي برنامه 5 ساله پنجم نيز سرعت 80 نات را برنامه ريزي کرده ايم.

دوم اينکه کوچک نيستند. کوچک بودن بسيار مهم است و شناور بزرگ با طول 20 تا 25 متر، خاصيت مد نظر را ندارند.»

فدوي تاکيد مي‌کند: «زدن يک شناور با سرعت 80 نات در دريا، براي آمريکايي‌ها يک آرزوست که البته محقق نخواهد شد.»

اما چرا اين آرزو جامه عمل نخواهد پوشيد.

* پرهزينه‌ترين رزمايش شبيه‌سازي آمريکا با 22هزار کشته در 3 روز اول

حمزه پارياب در اين باره به يک واقعه کمتر گفته شده تاريخي اشاره مي‌کند »:در سال 2002 و در بحبوحه تهديدات آمريکا عليه ايران، ارتش اين کشور پرهزينه‌ترين رزمايش شبيه‌سازي تاريخ خود را انجام داد که براساس اعلام خودشان چيزي در حدود 250 ميليون دلار براي اين رزمايش هزينه شد.

در اين رزمايش يک تيم «آبي» به عنوانارتش آمريکا و يک تيم «قرمز» به عنوان نيروي دريايي ايران به يکديگر به نبرد پرداختند در حاليکه فرمانده تيم آبي، يکي از ژنرال‌هاي با سابقه آمريکا و فرمانده گروه قرمز نيز ژنرال «پل ون ريپر» بود که او هم از فرماندهان قديمي ارتش آمريکا محسوب مي‌شود.

براساس آنچه که به عنوان نتيجه اين رزمايش شبيه‌سازي شده اعلام شد، تنها در 3 روز اول، تيم آبي 16 فروند از شناورهاي اصلي خود مثل ناو هواپيمابر، 10 رزم‌ناو و ناوشکن و 4 ناو لجستيک خود را از دست داد و 22 هزار نفر نيز کشته شدند. اينها باورکردني نبود اما چند سال بعد، ژنرال پل ون ريپر در يک مصاحبه تلويزيوني اين موضوع را اعلام کرد.»

 

رچند استراتژي سپاه پاسداران مبني بر صيانت از خليج فارس، از طريق قايق‌هاي تندرو که در ادبيات نظامي جهان به »زنبورهاي سرخ« شهرت يافتند، شکل گرفته اما نبايد از توان موشکي و ديگر تجهيزات سپاه که امروز ديگر به صورت شبانه روزي در حال رصد، شناسايي و برقراري امنيت در خليج فارس و منطقه تنگه هرمز هستند، غافل بود؛ موشک‌هايي که اگر در ايام دفاع مقدس از نهايت بُرد 80 کيلومتري برخوردار بودند اما اين روزها به دفعات اخبار توليد، تست و بکارگيري موشک‌هاي کروز 120، 200 و 300 کيلومتري را مي‌توان در رسانه ها خواند.

* شليک موشک‌؛ مرگ در چند ثانيه

به گفته دريادار عليرضا تنگسيري (جانشين فرمانده نيروي دريايي سپاه)» موشک‌هاي بومي ايران از نظر تنوع در دنيا کم نظير بوده و اين موشک ها با نصب بر روي انواع شناورها، در رزمايش‌هاي متعدد آزمايش شده‌اند.ـ»

اين موشک ها متناسب با شناورهاي تندرو و با مختصات دقيق نبرد ساخته شده به گونه‌اي که دريادار زماني قلعه مسئول جهاد خودکفايي نيروي دريايي سپاه مي‌گويد:» اين موشک‌ها با شليک از روي شناور در ارتفاع پايين و نزديک به سطح آب حرکت کرده و که در اين صورت، علاوه بر رادارگريزي، موشک درست به قسمت «آب‌خور» شناور متخاصم برخورد مي‌کند که اين انفجار باعث مي‌شود آب به درون شناور ورود کرده و آن را غرق کند و يا موجب عدم تعادل آن شود.»

در ادامه به بررسي ويژگي‌هاي برخي موشک‌هاي دريايي ايران که در اين گزارش نام آنها برده شده خواهيم پرداخت. البته گستره موشک‌هاي کروز دريايي بيش از اينهاست و مثلا ديگر به موشک‌هايي نظير «ظفر»، «قدير»، «هرمز» و ... نپرداخته‌ايم.

* کوثر؛ مرگ «ساعر» در نبرد 33روزه

موشک کروز کوتاه‌بُرد «کوثر» يک موشک رادارگريز دريايي با سيستم کنترل آتش پيشرفته است که مي‌تواند با اختلالات الکترونيک دشمن مقابله کند.

اين موشک که بر اساس ويژگي‌هاي خليج فارس و درياي عمان ساخته شده، داراي 2 نوع «راداري» و «تلويزيوني» است که نوع تلويزيوني آن قابل رديابي نيست.

اين موشک با قابيلت اصلاح اتوماتيک مسير شليک و انتخاب اتومکاتيک هدف بعدي، ساخته شده به اين معني که در صورت از دسترس خارج شدن هدف اول، خودش هدف دوم را انتخاب مي‌کند.

برخي گزارش‌ها حاکيست که ناو ساعر اسرائيل در جريان جنگ 33 روزه با حزب‌الله لبنان توسط همين موشک هدف قرار گرفت.

* نصر؛ شليک به غول‌هاي 3هزار تُني

موشک «نصر1» که قادر است شناورهاي 3 هزار تُني را منهدم کند، در کلاس موشک‌هاي کوتاه بُرد با قابليت شليک از ساحل و انواع شناورها و بالگردها را دارد.

موشک کروز دريايي نصر

موشک هوشمند و کروز نصر با قرار گرفتن در لايه‌هاي دفاع ساحلي مکمل خوبي براي پدافند ساحلي در کنار سامانه‌هاي توپخانه‌اي است که قابليت انهدام شناورهاي نفوذکننده به آب‌هاي ساحلي جمهوري اسلامي را دارد.

موشک کروز «نصر بصير» نيز نسل جديد اين موشک است که در شهريور ماه سال جاري با حضور رييس جمهور رونمايي‌شد.

اين موشک، علاوه بر قابليت چالاکي و قدرت عملياتي، با داشتن سر جستجوگر بدون انتشار، به ويژگي عمليات در سکوت و هوشمندي مجاز شده است که مي‌تواند در ارتقاء توان دريايي نيروهاي مسلح مؤثر باشد.

* موشک نور؛ معروفترين موشک کروز دريايي

يکي از دستاوردهاي موثر صنعت موشکي در حوزه کروز‌هاي دريايي، موشک نور با بُرد بيش از 120 کيلومتر بود که در مقاطع مختلف اخبار تحويل انبوه آن به يگانهاي رزميدريايي سپاه و ارتش در رسانه ها منتشر شد.

موشک کروز دريايي نور

اين موشک نيز قابليت شليک از روي شناور و ساحل را دارد و بارها در رزمايش‌هاي نيروي دريايي ارتش و نيز سپاه از ساحل و از روي شناورها شليک شده و اهداف دريايي را مورد اصابت قرار داده است.

البته با ابتکار متخصصان داخلي در زمينه بروزرساني، ارتقا و تحرک‌پذيري بيشتر اين موشک، با استقرار سامانه راداري بر روي پرتابگر موشک نور، علاوه بر کم حجم شدن اين سامانه، قدرت تحرک آن نيز بسيار بالا رفته است.

* موشک «قادر»؛ واکنش سريع 200 کيلومتري ايران به متجاوزان

»قادر» يکي ديگر از موشک‌هاي کروز دريايي ايران است که خط توليد آن در آخرين روز از هفته دفاع مقدس در سال 90 با حضور وزير دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح، فرمانده نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي و فرمانده نيروي دريايي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي افتتاح و انبوه اين موشک توسط سازمان صنايع هوا فضاي وزارت دفاع به نيروي دريايي سپاه و ارتش تحويل شد.

شليک موشک قادر

موشک کروز دريايي قادر که به مناسبت روز صنعت دفاعي با حضور رئيس جمهور  وقت رونمايي شد، در کوتاه ترين زمان ممکن به توليد انبوه رسيد.

پس از رونمايي از اين موشک برخي از رسانه‌هاي غربي مدعي شدند اين موشک يک موشک خارجي است که ايران تنها يک فروند از آن را در اختيار دارد و با اعلام اخبار دروغ قصد داشتند اين موفقيت بزرگ را تحت الشعاع قرار دهند اما متخصصان زبده و کارآمد سازمان صنايع هوا و فضا با توليد و تحويل انبوه موشک قادر، علاوه بر نشان دادن توانمندي‌هاي بالاي خود در تامين نيازمندي‌هاي موشکي نيروهاي مسلح کشورمان، يکبار ديگر دروغ بودن ادعاي رسانه‌هاي غربي را اثبات کردند.

اين موشک با برد حدود 200 کيلومتر و قابليت آماده سازي و واکنش سريع مي‌تواند اهداف دريايي از جمله ناوچه‌ها و ناوهاي جنگي و اهداف ساحلي دشمن را منهدم کند.

پرواز در ارتفاع پايين، قابليت تخريب بالا، وزن کم، دقت عمل در انهدام اهداف مورد نظر از ويژگي‌هاي موشک قادر است.

موشک قادر قابليت شليک از ساحل و از روي شناور با کلاس‌هاي گوناگون را دارد و با تجهيز نيروي دريايي سپاه و ارتش به اين موشک پيشرفته توان عملياتي اين نيرو به نحو قابل توجهي افزايش يافت.

* موشک خليج فارس؛ بلاي آسماني بر سر ناوهاي هواپيمابر

بهمن ماه 1389؛ جمهوري اسلامي ايران يک فروند موشک جديد خود را با موفقيت ازمايش کرد تا «خليج فارس» به عنوان اولين موشک بالستيک مافوق صوت ايراني، عليه اهداف دريايي نام بگيرد.

لحظه شليک موشک بالستيک دريايي خليج فارس

رسم بر اين است که براي مقابله با اهداف دريايي نظير رزم ناوها و شناورهاي سنگين، موشک‌هاي کروز بکار گرفته شوند که البته جمهوري اسلامي ايران در زمينه کروزها حرف هاي زيادي براي گفتن دارد اما اين نوع از موشک، چالش هاي خاص خود را دارد که از جمله آن مي توان به سرعت پايين موشک اشاره کرد که احتمال هدف قرار گرفتن آن را پيش از اصابت به هدف افزايش مي دهد.

اما موشک خليج فارس با سرعتي مافوق صوت و عملکرد بالستيک، تمام معادلات حاضرين در خليج فارس را برهم زد.

اين موشک با شعاع بُرد عملياتي 300 کيلومتر، به صورت هدايت ترکيبي عمل مي‌کند به طوري که جستجوگر آن در فاز نهايي بر روي هدف قفل کرده و در اين حالت، شناور دشمن هيچ راه گريزي از اصابت آن -که کلاهکي با حدود 450 کيلوگرم مواد منفجره دارد- نخواهد داشت.

سوخت موشک خليج فارس جامد است و اين موشک توسط مرکز تحقيقاتي نيروي هوافضاي سپاه طراحي و توسط وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح توليد شده و يکي از شاهکارهاي سردار شهيد حسن طهراني مقدم به حساب مي‌آيد.

خليج فارس در حقيقت نسل جديدي از موشک فاتح 110 محسوب مي‌شود اما با توجه به شکل طراحي دماغه اين موشک مي‌توان به تفاوت بين اين خليج فارس و فاتح پي برد.

* جهنم خليج فارس با کلاهک 450 کيلوگرمي

هدفي که «خليج فارس» مامور انهدام آن است، بسيار بزرگ بوده و يک غول تمام فلزي با وزني در حدود 90 تا 100 هزار تن و  با ابعادي در حدود 300 متر طول و بيش از 70 متر عرض به شمار مي‌رود‌.

حمزه پارياب درخصوص بلايي که موشکي مثل خليج فارس مي تواند بر سر ناوهاي غول‌پيکر آمريکايي بياورد مي گويد: «چند سال قبل اتفاقي براي يکي از ناوهاي هواپيمابر آمريکايي به نام «فارستال» افتاد. يک راکت زوني 50 کيلوگرمي با 20 کيلوگرم چاشني انفجاري بر روي عرشه اين ناو منفجر شد که 130 کشته و 160 زخمي داد و 20 فروند از جنگنده‌هاي حاضر بر روي اين ناو نيز از بين رفتند.

تصويري از چينش جنگنده‌ها بر روي ناو هواپيمابر آمريکايي

2 سال بعد همين اتفاق بر روي ناو هواپيمابر «اينترپرايز» افتاد و اين بار 40 کشته و 300 زخمي به همراه نابودي 15 فروند جنگنده، نتيجه اين انفجار کوچک بود.

حالا حساب کنيد سرجنگي موشک خليج فارس با وزني در 450 کيلوگرم در زمان برخورد، چه بلايي سر آنها خواهد آورد.»

از طرف ديگر، بکارگيري موشک‌هاي جديد «زلزال بارشي» با بُرد حدود 250 کيلومتر براي مقابله با اهداف پراکنده نظير باندفرودگاهها، پايگاههاي زميني و يا ناوهاي هواپيمابر -که بر روي آنها تعداد زيادي جنگنده و بالگرد وجود دارد- مي تواند نتيجه مطلوب را در مقابله با انها در يک نبرد دريايي بدهد.

به گفته پارياب «ناوهاي آمريکايي از يک سري سامانه‌هاي پدافندي متصل به يک رادار 3 بعدي نصب شده بر روي پُل فرماندهي پيشرفته برخوردارند که اصابت قرار دادن اين رادار و رادار 2 بعدي ديگري که در کنار آن است، به معني کر و کور شدن تمامي آن سامانه‌هاي پدافندي پيشرفته است.

از اين بدتر، اگر پُل فرماندهي ناوهواپيما بر مورد اصابت قرار بگيرد، ديگر هيچ هماهنگي براي برخاست و فرود جنگنده هاي مستقر بر روي ناو نخواهد بود و اين بدترين حالت براي آنهاست.»

* حوت؛ ماهي نهنگ‌خوار

اين موشک 8 متري، با يک تُن وزن معروف به »ماهي نهنگ‌خوار» مرگ‌بارترين سلاح دريايي براي مقابله با انواع شناورهاي بزرگ است.

با شليک اين موشک از روي ناو، ناوچه و زيردريايي، هيچ راهي براي فرار از آن وجود نخواهد داشت.

موشک زيرآبي حوت

در واقع در شليک اژدرها به دليل قوانين فيزيک و اصطکاکي که موشک با آب پيدا مي‌کند، نهايتا سرعت 25 تا 30 متر بر ثانيه است اما در موشک زيرآبي حوت اين مشکل وجود ندارد.

نوک دماغه موشک حوت، يک سامانه حباب‌ساز وجود دارد که با توليد انبوه حباب، موشک در لايه‌اي از هوا در زير ‌آب حرکت کرده و همين امر سرعت آن را به 4 برابر اژدرهاي معمولي يعني حدود «100 متر بر ثانيه» مي‌رساند.

اعلام دستيابي ايران به اين موشک در سال 1385، موج وسيعي از بازتاب‌ها و واکنش ها را در محافل نظامي و رسانه‌هاي خبري به راه انداخت بطوري که به گفته دريادار فدوي «در هيچ کدام از رزمايش‌ها در دنيا هيچ سلاحي به اندازه آزمايش حوت که در اولين رزمايش پيامبر اعظم(ص) صورت گرفت، بازتاب جهاني پيدا نکرد. ويژگي اين موشک طوري است که حتي دانشمندان خودمان هم باور نمي‌کردند موشک بتواند چنين عملکردي داشته باشد.»

* کنترل از لحظه ورود به خليج فارس

به مستند «رودررو با شيطان» برمي‌گرديم:

حالا وضعيت در خليج فارس به گونه ايست که بنا بر تاکيد فرمانده نيروي دريايي سپاه »آمريکايي‌ها که حريم چند کيلومتري را براي ناوهاي هواپيمابر خود در آبهاي آزاد قائل هستند، اگر در خليج‌فارس به چپ، راست، جلو و عقب خود نگاه کنند دائما ما را در فاصله چند صد متري خود مي‌بينند.»

فدوي مي‌افزايد: »از لحظه اي که شناورهاي بيگانه -بخصوص آمريکايي‌ها- از «راس الحد» در درياي عمان -يعني دورتر از تنگه هرمز- قصد ورود به خليج فارس را دارند، لحظه اي نيست که در کنترل دائم ما در خليج فارس و يا ارتش جمهوري اسلامي ايران در درياي عمان نباشند؛ خصوصا در تنگه هرمز.»

اگر چه ما آنها را از راه دور توسط سامانه‌هاي راداري و پهپاد کمترلشان مي کنيم اما اصرار داريم تا با شناورهايمان در نزديکي آنها هم باشيم تا دائم ما را ببينند و بدانند که ما در جاي جاي خليج فارس و تنگه هرمز هستيم.»

فدوي در عين حال تصريح مي‌کند:» ما تنها تجهيزاتي را نشان آنها مي دهيم کهخودمان مي خواهيم آن را ببينند و مابقي مي ماند براي آينده. »

»آمريکايي‌ها امروز نه در موضع قلدري، بلکه در موضع انفعال هستند و خروج آنها از خليج فارس جزو برنامه هاي سپاه است« اين را فرمانده ندسا مي‌گويد و مي افزايد:» آنها مواظب‌ترين کشور در خليج‌فارس هستند تا تيري به اشتباه شليک نشود چون منافع آنها به خطر خواهد افتاد و بساط آمريکايي‌ها به هم مي‌ريزد.»

* مترصد خطاي دشمن هستيم/ آمريکا را تا خليج مکزيک دنبال مي‌کنيم

جانشين او مي‌گويد:» آمريکايي ها بايد ايراني ها را شناخته باشند. امروز ديگر نمي توانند بزنند و در بروند. در اين صورت بايد باور کنند که ما آنها را تا خليج مکزيک دنبال خواهيم کرد.»

و يا اين گفته دريادار محمد ناظري (فرمانده يگان ويژه ندسا) که:»در طول تاريخ، تنها بچه هاي انقلاب اسلامي ايران بودند تفنگداران دريايي انگليس و آمريکا را با آن فضاحت دستگير کردند و اين افتخار متعلق به انقلاب است.»

او مي‌گويد:» اقتدار دريايي در خليج فارس متعلق به ايران است و اين ما هستيم که از آنها -آمريکايي‌ها- سوال مي‌کنيم. ما مترصد خطاي دشمن هستيم تا به شدت با آن برخورد کنيم و اگر پاي هر متجاوزي به خليج‌فارس برسد آن پا را قطع خواهيم کرد.»

 

نقل از  گروه امنيتي دفاعي خبرگزاري فارس-